Latente fase van de bevalling

Bevalling

In het kort

De latente fase is de eerste fase van de bevalling. Deze fase kan kort of lang duren. Bij een eerste baby duurt het meestal tien uur of langer. Latent betekent: niet zichtbaar, verborgen of sluimerend. Er gebeurt al wel van alles in je lichaam, maar het is nog moeilijk te voorspellen of de bevalling echt gaat doorzetten. Pas achteraf, als de bevalling is overgegaan in de actieve fase, weet je dat dit de latente fase was. 

Wat is de latente fase van de bevalling?

De latente fase is de eerste fase van de bevalling. Je kan het zien als de voorbereiding van de baarmoedermond (cervix) op de bevalling. De baarmoedermond zit onderaan de baarmoeder. Tijdens de zwangerschap is de baarmoedermond lang en stevig, om de baarmoeder goed af te sluiten. Voordat de baby geboren kan worden, moet de baarmoedermond zacht worden (verweken), kort worden (verstrijken), wat meer naar voren gaan staan (centreren) en 10 centimeter opengaan (ontsluiten). Tijdens de latente fase verweekt, verstrijkt en centreert de baarmoedermond. Ook gaat de baarmoedermond ongeveer 3-4 centimeter open.  

Tijdens de latente fase heb je vaak weeën die nog erg wisselen in kracht, lengte of regelmaat. Ook kunnen de weeën nog afzakken of stoppen. Ze komen dan later weer terug. Dat gebeurt bijvoorbeeld als je wordt afgeleid door bezoek, of als het druk is in huis. Je kan de weeën in de latente fase vaak goed opvangen. Je kan ook nog andere dingen doen, zoals eten koken of tv-kijken. Het kan een paar uur zo blijven, maar de latente fase kan ook een dag of langer duren. 

Aan de hand van de weeën of krampen tijdens de latente fase is vaak nog niet te voorspellen of de bevalling echt gaat doorzetten. Pas als de weeën regelmatiger en krachtiger worden, met kortere pauzes ertussen, weet je dat de latente fase voorbij is. Je komt dan in de actieve fase. 

Wat merk je van de latente fase?

Tijdens de latente fase voel je de eerste weeën. Dit zijn samentrekkingen van de baarmoeder. Veel vrouwen vinden ze lijken op de krampen die je hebt als je ongesteld bent. Meestal zijn ze goed op te vangen. De weeën komen vaak onregelmatig of met ruime pauzes ertussen. Ze duren nog kort of de duur wisselt. Ook kunnen de weeën weer helemaal afzakken of weggaan. Dan waren het voorweeën of oefenweeën. Deze weeën kunnen al wel hebben geholpen bij het verstrijken (kort worden) en verweken (zacht worden) van de baarmoedermond. Dit is de voorbereiding op de ontsluiting. 

Hoe weet je dat de latente fase is begonnen?

De latente fase begint meestal met lichte krampen of samentrekkingen van de baarmoeder. Hierbij kan je twijfelen of dit echt het begin van de bevalling is. Tijdens de latente fase worden de krampen/weeën sterker en gaan ze langer duren. Ook worden de pauzes ertussen korter. Je moet je aandacht steeds meer bij de weeën houden om ze op te vangen.  

Tijdens de latente fase kan je de slijmprop verliezen. Dit is een taai stukje slijm, dat uit de baarmoedermond komt. De slijmprop komt los wanneer de baarmoedermond een beetje open gaat staan. Dat kan ook al eerder in de zwangerschap gebeuren. Dan hoeft het geen teken te zijn dat de bevalling begint. 

Bij de meeste vrouwen begint de bevalling met een rustige aanloop van de weeën. Maar het kan ook zijn dat je de latente fase helemaal niet merkt. Je krijgt dan meteen krachtige, regelmatige weeën met korte pauzes ertussen (de actieve fase). 

Hoelang duurt de latente fase?

Het verschilt erg per bevalling hoelang de latente fase duurt. Bij een eerste bevalling is een latente fase van 10 uur of langer heel normaal. 
 

Tips om de latente fase goed door te komen

In de latente fase kunnen weeën weer afzakken of weggaan door stress of drukte. Het opzoeken van ontspanning kan helpen voor het doorzetten van de bevalling. Doe vooral waar je behoefte aan hebt. Om te ontspannen kan je bijvoorbeeld: 

  • ademhalingsoefeningen doen;  
  • een rustige omgeving maken (warmte, fijne muziek, gedimd licht); 
  • een wandeling maken; 
  • douchen of in bad gaan (warm water verlicht vaak ook pijn); 
  • een massage nemen; 
  • je omringen met de mensen die je bij je wilt hebben; 
  • proberen te slapen. 

Verder is het goed om in deze fase: 

  • genoeg te drinken; 
  • regelmatig te plassen;  
  • afleiding te zoeken;  
  • licht verteerbare snacks te eten (misschien heb je geen zin in eten, zo krijg je toch genoeg binnen). 

Wanneer moet je de verloskundige bellen als je in de latente fase zit?

Tijdens de zwangerschap legt je verloskundige je uit wanneer je belt tijdens de bevalling. Dat zijn de belinstructies. Bij vragen of zorgen mag je altijd je verloskundige bellen. 

Bel direct wanneer je:   

  • weeën hebt en minder dan 37 weken zwanger bent; 
  • vliezen breken en het vruchtwater niet helder is;  
  • helderrood bloedverlies hebt, meer dan ‘een beetje bij het afvegen'. Bel altijd als je twijfelt over de kleur of de hoeveelheid bloedverlies;  
  • erg intense weeën hebt en het gevoel dat je moet poepen. Ook als de weeën nog maar kort geleden zijn begonnen. 

Hoe gaat het verder?

De latente fase gaat op een gegeven moment over in de actieve fase. De bevalling is dan echt begonnen. Hier lees je wat je kan verwachten in de actieve fase. 

Bronnen