Supplementen in de zwangerschap

Supplementen zijn producten met vitamines, mineralen, kruiden en andere stoffen. Zoals tabletten, capsules of drankjes. Ze zijn bedoeld als aanvulling op je voeding, maar niet om eten te vervangen. Je koopt supplementen bij de drogist, supermarkt of apotheek. Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om erop te letten dat je alleen supplementen gebruikt die speciaal bedoeld zijn voor zwangeren.

Heb je besloten dat je zwanger wilt worden? Dan is het advies om elke dag 400 microgram foliumzuur in te nemen. Foliumzuur is belangrijk voor de aanleg van het zenuwstelsel van de baby. Het verkleint het risico op een open rug, een gespleten lip, kaak of gehemelte (schisis), vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. Je koopt tabletten foliumzuur bij de drogist.

Tijdens de zwangerschap is het advies om gezond en gevarieerd te eten en daarnaast foliumzuur en vitamine D in te nemen. Hiervoor zijn deze supplementen belangrijk: 

• Foliumzuur
  Dit verkleint de kans op een open rug, een gespleten lip, kaak of gehemelte (schisis), vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. Neem elke dag 400 microgram foliumzuur, tot de tiende week van de zwangerschap.  
• Vitamine D
  Je lichaam neemt vitamine D op via voeding en zonlicht, maar vaak niet genoeg. Daarom is het advies om tijdens de hele zwangerschap elke dag 10 microgram vitamine D in te nemen. Vitamine D helpt bij de opname van calcium en magnesium. Dit is nodig voor de ontwikkeling van de botten, tanden en spieren van de baby. Ook verlaagt vitamine D het risico op een laag geboortegewicht en zwangerschapsdiabetes.

Vitamine A zit in lever en leverproducten. Te veel vitamine A kan schadelijk zijn voor de baby. Het kan aangeboren afwijkingen veroorzaken. Daarom kan je tijdens de zwangerschap beter geen lever en leverproducten eten, zoals paté of smeerleverworst.  
 
Verder is het belangrijk om erop te letten dat je geen vitamine A slikt tijdens de zwangerschap. Vitamine A kan in supplementen zitten, zoals in multivitamines. Wil je een multivitamine slikken, koop dan één speciaal voor zwangeren. Daar zit geen vitamine A in.

Bij de eerste afspraak bij de verloskundige krijg je een formulier mee om te laten bloedprikken. Daarbij wordt je ijzergehalte (Hb) onderzocht. Tijdens de zwangerschap heb je meer kans op een ijzertekort en dat kan zorgen voor bloedarmoede. Daarom kan de verloskundige je ijzergehalte later in de zwangerschap nog eens controleren. 
 
Een tekort aan vitamine B12 kan ook een oorzaak zijn van bloedarmoede. Dit wordt niet standaard gecontroleerd. De verloskundige kan je B12 wel controleren als hier een speciale reden voor is. Bijvoorbeeld omdat duidelijk is dat je vóór de zwangerschap te weinig vitamine B12 binnenkreeg via je voeding. Hier is een kans op als je vegetarisch of veganistisch eet. Je kan dan een supplement B12 slikken. 
 
Wil je andere tekorten aan vitamines of mineralen laten controleren, dan kan je dit met de huisarts overleggen.

Gebruik tijdens de zwangerschap supplementen die speciaal bedoeld zijn voor zwangeren. Op de verpakking staat hoeveel je mag nemen. Als je je hieraan houdt, geeft dit geen risico's. Deze supplementen kan je veilig gebruiken als je zwanger wilt worden, tijdens de zwangerschap en in de borstvoedingsperiode.   
 
Als je supplementen gebruikt die niet speciaal bedoeld zijn voor zwangeren, kan je te veel van sommige stoffen binnenkrijgen. Er kan bijvoorbeeld te veel vitamine A in een gewone multivitamine zitten. Te veel vitamine A kan schadelijk zijn voor de ongeboren baby.

Als je borstvoeding geeft, kan het soms zinvol zijn om naast gezond eten een supplement te nemen. Hier kan je op letten: 

• Vitamine B12: als je vegetarisch of veganistisch eet, heb je meer kans op een tekort aan vitamine B12. Dit kan ook zo zijn als je een maagverkleinende operatie hebt gehad. Je kan dan twee keer per week 1000 microgram vitamine B12 innemen. 
• Omega-3 vetzuren: als je geen vis eet, of weinig vis, kan je elke dag 250 tot 450 milligram omega-3 vetzuren (DHA) innemen. Eet je twee keer per week vis (waarvan één keer vette vis), dan is dit niet nodig. 

Er zijn veel verschillende merken supplementen te koop. De prijs kan ook erg verschillen. Het verschil kan komen door de ingrediënten. Sommige supplementen worden gemaakt van synthetische stoffen. Andere merken gebruiken natuurlijke stoffen. Wat beter of gezonder is, is niet zomaar te zeggen. Dat een product natuurlijke stoffen bevat, betekent niet altijd dat je lichaam het beter kan opnemen. Twijfel je wat je het beste kan kopen? Je kan je verloskundige of huisarts om advies vragen. Een diëtist kan ook advies geven over wat je nodig hebt bij jouw voedingspatroon.

Calcium wordt aangeraden aan zwangeren met een hoge bloeddruk. Of als je tijdens een vorige zwangerschap een hoge bloeddruk of zwangerschapsvergiftiging hebt gehad. Je krijgt dan het advies van je verloskundige of gynaecoloog om 1 gram calcium per dag te slikken, om de kans op zwangerschapsvergiftiging te verkleinen. Deze zal dit dan voorschrijven. Vaak wordt calcium voorgeschreven in combinatie met aspirine. Het is belangrijk om hiermee te beginnen vóór de zestiende week van de zwangerschap.

Gebruik je supplementen magnesium en/of calcium? Dan is het belangrijk om hierop te letten: 

• Neem niet meer dan 2,5 gram calcium per dag.  
• Stop bij 36 weken zwangerschap met het innemen van calcium en magnesium.  

Magnesium en calcium kunnen je bloed verdunnen. Als je het lange tijd gebruikt, kan dit na 36 weken een verhoogd risico geven op ruim bloedverlies na de bevalling.

Ben je zwanger van een meerling? Dan is het advies om een dubbele dosis foliumzuur in te nemen: 1 milligram per dag. Verder is het belangrijk om een multivitamine voor zwangeren te slikken, omdat je lichaam voedingsstoffen sneller verbruikt. Vragen over supplementen tijdens een zwangerschap van een meerling kan je ook altijd stellen aan de verloskundige of gynaecoloog. Die kan je helpen met een persoonlijk advies.

Als je een miskraam of een abortus hebt gehad, moet je lichaam hiervan herstellen. Het kan dan nuttig zijn om een multivitamine te gebruiken. Hierin zitten alle belangrijke voedingsstoffen die het herstel helpen. Heb je een kinderwens, dan is het advies om foliumzuur te blijven gebruiken. Dit kan als losse tablet of in een multivitamine.

Met vragen over het gebruik van supplementen kun je terecht bij je verloskundige, huisarts of gynaecoloog.