Schadelijke invloeden om te vermijden tijdens de zwangerschap

Een aantal dingen kunnen een nadelige invloed hebben op de zwangerschap en/of de gezondheid van de ongeboren baby: 

• Sommige voedingsmiddelen 
• Lichamelijk zwaar werk  
• Chemische stoffen 
• Hard geluid en trillingen  
• Onregelmatige werktijden en werkstress 
• Ioniserende straling (radioactieve stoffen, röntgenstraling) 
• Hoge temperaturen 

Het kan soms best moeilijk zijn om in te schatten wat wel en niet gevaarlijk is voor je ongeboren baby. Maak je je zorgen over iets op je werk? Dan kan je dit bespreken met de bedrijfsarts en/of je werkgever. Samen kunnen jullie bekijken of het nodig is om je werk aan te passen. Ook kan je met vragen altijd terecht bij je verloskundige of huisarts.

Hier vind je op een rijtje wat je beter kan vermijden vóór en/of tijdens de zwangerschap, en waarom.  

Sommige voeding en supplementen 

Gezond en gevarieerd eten is altijd verstandig en zeker tijdens de zwangerschap. Je kan bijvoorbeeld de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum volgen. Sommige voedingsmiddelen worden afgeraden als je zwanger bent. Bijvoorbeeld rauwe melkproducten, rauw vlees en sommige vis. Hierin kan een bacterie of parasiet zitten die een infectie kan veroorzaken, zoals listeria of toxoplasmose. Deze infecties kunnen leiden tot een miskraam, vroeggeboorte, aangeboren afwijkingen of het overlijden van de baby in de buik. Te veel vitamine A kan ook afwijkingen bij de baby veroorzaken. Let hier ook op als je vitaminesupplementen neemt. In de gratis app ZwangerHap van het Voedingscentrum kan je opzoeken wat je veilig kan eten en wat niet. Ook kan je dit artikel over voeding en supplementen lezen.  

Lichamelijk zwaar werk 

Dit is werk waarbij je veel en/of zwaar moet tillen (meer dan vijf kilo), bukken, hurken en knielen. Je krijgt makkelijker een blessure door de hormonale veranderingen. Ook kan je door zwaar tillen klachten krijgen, zoals bekkenpijn. Daarnaast kan werken in onregelmatige diensten, zoals ploegendiensten, een negatieve invloed hebben op de zwangerschap. Het kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat de baby minder goed groeit of te vroeg wordt geboren. 

Lees meer over werkgerelateerde risico's voor, tijdens en na de zwangerschap.  

Er zijn wetten om te zorgen dat zwangeren gezond en veilig kunnen werken en voldoende rust krijgen. Zo is er een vrijstelling van overuren en nachtdiensten. Je kan hier meer over lezen op Arboportaal.nl. Samen met je werkgever of de bedrijfsarts kan je een plan maken hoe je je werk tijdens de zwangerschap op een gezonde manier kan doen. 

Werkstress 

Wat voor werk je ook doet, als je er veel stress door ervaart, kan dit nadelig zijn voor de zwangerschap. Stress kan bijvoorbeeld komen door een te hoog werktempo, te hoge eisen, mentaal inspannend werk en altijd beschikbaar moeten zijn. Tijdens de zwangerschap kan stress soms leiden tot een zwangerschapsvergiftiging. 

Lees meer over werkgerelateerde risico's voor, tijdens en na de zwangerschap.  

Het kan lastig zijn om te bepalen wanneer stress je te veel is. Ook omdat je je door de zwangerschap anders dan anders voelt. Je kan bijvoorbeeld vermoeider zijn, waardoor werkdruk eerder te veel is. Je verloskundige kan je meer vertellen over je gezondheid tijdens de zwangerschap en wat je kan verwachten.  

Ook is het goed om stress te bespreken met je werkgever. Samen kunnen jullie kijken hoe je je werk kan aanpassen om stress te verminderen. Tijdens de zwangerschap heb je recht op regelmatige werk- en rusttijden, extra pauzes en een ruimte om te rusten. De bedrijfsarts kan ook helpen met advies voor een geschikte oplossing. Uit onderzoek blijkt dat dit een positief effect heeft op de zwangerschap. Zwangeren blijven ook langer, gezonder en met plezier aan het werk.   

Chemische stoffen of straling  

Chemische stoffen en ioniserende straling kunnen schadelijk zijn voor een ongeboren baby. Daarom is het advies om hier niet mee te werken als je zwanger bent, zwanger probeert te worden of borstvoeding geeft. Het gaat bijvoorbeeld om bestrijdingsmiddelen, zware metalen, weekmakers en chemische stoffen die het DNA kunnen veranderen of kankerverwekkend zijn.  

Werk je in een laboratorium? Of kom je vaak in aanraking met chemische stoffen of straling? Dan is het goed om met je bedrijfsarts te bespreken dat je zwanger bent of wilt worden. Die kan je advies geven over je werk. 

Lees meer over de risico's van schadelijke stoffen, infecties of straling. 

Schadelijk geluid en trillingen 

Geluid bestaat uit trillingen. Die kan je niet altijd horen, dan heet het ultrageluid. Ook veel apparaten trillen of schokken bij gebruik. Het advies is om harde geluiden, sterke trillingen en schokken te vermijden als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Ze worden namelijk overgedragen op je lichaam en dat kan schadelijk zijn. Zo kan het leiden tot stress bij de baby, groeiachterstand, vroeggeboorte, zwangerschapsvergiftiging en bekken- en rugklachten bij de moeder.   

In sommige beroepen kan je schadelijk geluid en trillingen tegenkomen. Bijvoorbeeld in de horeca, de muziekindustrie, zwembaden, de kinderopvang of als je buschauffeur of trambestuurder bent. Gehoorbescherming helpt niet genoeg tijdens de zwangerschap. Wel zijn er wettelijke regels om zwangere vrouwen te beschermen tegen schadelijke geluiden en trillingen. Met de bedrijfsarts en je werkgever kan je bespreken wat er nodig is om je werk op een veilige manier te kunnen doen.  

Hoge temperaturen 

Als je lichaamstemperatuur langere tijd te hoog is, kan dit misschien schadelijk zijn voor de ongeboren baby. Je kan niet voorkomen dat je tijdens de zwangerschap ziek wordt en koorts krijgt. Overleg in dat geval met de verloskundige of de huisarts wat je het beste kan doen. Hitte van een sauna wordt afgeraden tot zestien weken zwangerschap. Werk je op een plek waar je veel te maken krijgt met hitte, bijvoorbeeld door hete ovens? Met je werkgever en de bedrijfsarts kan je kijken hoe je je werk op een veilige manier kan doen. 

Heb je twijfels of vragen over schadelijke invloeden tijdens de zwangerschap? Hiermee kan je terecht bij je verloskundige, de bedrijfsarts en je huisarts. Wil je hierover iets bespreken met je werkgever, dan kan je ook eerst advies inwinnen bij de bedrijfsarts. Deze moet zich houden aan een beroepsgeheim en zal je werkgever dus niet vertellen over jouw kinderwens of zwangerschap als jij dit nog niet wilt.

Ben je niet zwanger, maar heb je wel een kinderwens? Dan kan je alvast nagaan of je in je dagelijks leven in aanraking komt met schadelijke invloeden. Je kan dit bespreken tijdens het kinderwensspreekuur bij een verloskundigenpraktijk. Een verloskundige kan samen met jou nagaan welke aanpassingen goed zouden zijn. Op Waarzitwatin.nl kan je je inlezen over chemische stoffen. Wil je weten welke aanpassingen op je werk belangrijk zijn, dan kan je dit bespreken met de bedrijfsarts. Deze heeft een beroepsgeheim en zal dus niet aan je werkgever vertellen dat je een kinderwens hebt als jij dat niet wilt. Meer informatie over je rechten en de wetgeving rondom zwangerschap en werk vind je op Arboportaal.nl.